Omówienie zmian wprowadzonych w przepisach przeprowadzania zawodów w lekkoatletyce (obowiązujących od 1 listopada 2013 r.)
Poniższe omówienie dokonanych zmian nie obejmuje wszystkich, jakie zostały wprowadzone w przepisach IAAF, a jedynie te, które dotyczą innego niż dotychczas lub zmienionego sposobu postępowania przy przeprowadzaniu zawodów w lekkoatletyce. Wybrano te zmiany, które mają bezpośredni wpływ na interpretacje przepisów lub podejmowane decyzje sędziowskie. Pominięto zatem te, które polegają na zmianie zapisu bez zmiany dotychczasowego sensu lub takie, które nie są bezpośrednio związane z czynnościami sędziowskimi. Należy dodać, że śledzenie zmian w poszczególnych artykułach jest utrudnione ze względu na sporą liczbę punktów i akapitów przeniesionych do innych artykułów.
1. Sztafeta szwedzka może być rozgrywana w odwrotnej kolejności, tj.: 400m-300m-200m-100m przy zachowaniu odpowiednich wyrównań dla zastosowania art. 170.14, 170.18, 170.19 i 170.20.
2. Coraz częściej przeprowadzane są konkursy, w których biorą udział zarówno kobiety jak i mężczyźni (tzw. konkursy mieszane). W art.141 punkt 3 podkreślono, że na podstawie niniejszych przepisów zawody należy dzielić na kategorie mężczyzn i kobiet. Dlatego też, jeżeli zawody mieszane są organizowane poza stadionem lub z wyjątkami określonymi w art.147, powinna być prowadzona i załączona osobna klasyfikacja kobiet i mężczyzn.
3. W art.144 mówiącym o udzielaniu pomocy dodano, że nie należy uznawać za niedozwoloną pomoc przeglądania przez zawodników biorących udział w konkurencjach technicznych odbytych przez nich prób, zarejestrowanych przez osoby działające w ich imieniu, które znajdują się poza miejscem rozgrywania konkurencji. Zastrzeżono jednakże, że takie przeglądanie nie może odbywać się w miejscu rozgrywania konkurencji.
4. Dotychczas artykuł 146.4 stanowił, że jeżeli zawodnik w konkurencjach biegowych natychmiast zgłosił ustny protest przeciw decyzji o spowodowaniu przez niego falstartu, to arbiter biegów mógł dopuścić go warunkowo („under protest”) do udziału w biegu, celem zachowania praw wszystkich, których ten protest dotyczy. Obecnie dodano, że arbiter może tak postąpić, jeśli ma wątpliwości w sprawie falstartu. Protest nie może być uwzględniony, jeśli falstart został zarejestrowany przez urządzenie do wykrywania falstartu zatwierdzone przez IAAF, chyba że arbiter zadecyduje, że dane dostarczane przez to urządzenie są w sposób oczywisty niedokładne.
5. Aby uniknąć nadinterpretacji pojęcia falstart rozszerzono zapis art.162.6 mówiący o procedurze startu. Dodano dwie uwagi o poniższym brzmieniu. Uwaga 1: Ruchu zawodnika, który nie powoduje utraty kontaktu jego stopy/stóp z płytkami bloków startowych lub jego ręki/rąk – z podłożem, nie należy uważać za rozpoczęcie startu. Takie przypadki mogą być podstawą do udzielenia upomnienia lub dyskwalifikacji.
Uwaga 2: Zawodnicy startujący z pozycji tzw. „wysokiego startu” mają większą skłonność do utraty równowagi. Jeśli taki ruch został uznany za przypadkowy, wówczas start powinien być rozpatrywany jako „niestabilny”. Jeśli zawodnik został popchnięty lub potrącony przed linią startu, to nie powinien on być ukarany. Zawodnik, który powoduje taką kolizję naraża się na upomnienie lub dyskwalifikację.
6. Rozszerzono zapis art.163.6 mówiący o opuszczaniu bieżni. Do dotychczasowej treści, że zawodnikowi, który dobrowolnie opuścił bieżnię nie wolno zezwolić na kontynuowanie biegu, dodano, że w klasyfikacji końcowej powinien być zapisany jako ten, który nie ukończył biegu (DNF). Jeżeli zawodnik powróci na bieżnię celem kontynuowania biegu, powinien zostać zdyskwalifikowany przez arbitra.
7. W art.166.4 mówiącym o rozstawianiu zawodników dodano uwagę, że w przypadku gdy liczba startujących jest mniejsza niż liczba torów, to tory wewnętrzne powinny pozostać nieobsadzone.
8. Kiedyś dyskutowano o możliwości używania rękawiczek przez uczestników sztafety celem uzyskania lepszego uchwytu pałeczki. Rezultatem tej dyskusji było wprowadzenie zapisu, który zabraniał używania rękawiczek przez członków sztafety. Inaczej zadecydowano w konkurencji skoku o tyczce. A mianowicie do art.183.3 (mówiącego o stosowaniu smarów na dłonie lub tyczki) dopisano, że dozwolone jest używanie rękawiczek.
9. Od wielu lat sekretarz w konkurencjach technicznych zapisuje przebieg konkursu w protokole sędziowskim używając tradycyjnie przyjętych znaków. Uznano jednakże, że przyjęta „tradycja” zapisów powinna zostać sformalizowana. Dlatego też do art.180 dodano podpunkt o następującej treści:
Zapis prób powinien być prowadzony w następujący sposób:
- Z wyjątkiem skoku wzwyż oraz skoku o tyczce ważną próbę należy zapisać jako zmierzony wynik.
- W skoku wzwyż i skoku o tyczce próbę należy oznaczyć symbolem „O”.
- Próbę nieważną należy oznaczyć symbolem „X”.
- Jeżeli zawodnik opuszcza próbę, należy ją oznaczyć symbolem „-”.
10. W art.182.8 mówiącym o podpórkach do poprzeczki dodano zdanie, że powierzchnie podpórek muszą być gładkie.
11. Kwestia bezpieczeństwa na zawodach zawsze stanowi priorytet. Do art.183.10 (mówiącego o urządzeniach do skoku o tyczce) dodano uwagę o następującej treści:
Zawodnicy w trakcie oddawania skoku mogą na czas wykonania próby umieścić wokół skrzynki dodatkowe osłony. Ich umieszczenia należy wykonać w czasie przeznaczonym na wykonanie próby przez zawodnika, który powinien dokonać demontażu osłony niezwłocznie po jej zakończeniu. Na zawodach wskazanych w art.1.1 a), b), c), e) i f) organizator zobowiązany jest zapewnić
wspomniane osłony.
Wprowadzenie powyższego zapisu ma na celu zmniejszenia ryzyka odniesienia kontuzji przez zawodnika w przypadku spadnięcia (najczęściej po nieudanym skoku) w okolice skrzynki do tyczki.
Ustawienie takich osłon ma na celu zamortyzowanie ewentualnego upadku zawodnika na skrzynię do tyczki.
12. Wiele dyskusji podczas HME w Göteborgu wzbudziło nieuznanie próby na wysokości 6.07 przez francuskiego tyczkarza Renaud Lavillenie (poprzeczka nie spadła, jeden jej koniec pozostał na kołku ale drugi – na końcu wspornika). Z tego względu obecnie uściślono konstrukcję wspornika, do którego przymocowany jest kołek. Wspornik powinien mieć gładką powierzchnię, a dodatkowo musi być zbudowany tak, aby uniemożliwić poprzeczce utrzymanie się na jego górnej powierzchni.
13. Do art.184.8, w którym mowa o pomiarze długości skoku w dal dodano istotne uściślenie, a mianowicie że wszystkie skoki należy mierzyć od najbliższego śladu pozostawionego na zeskoczni przez jakąkolwiek część ciała zawodnika lub przez cokolwiek, co należało do zawodnika (było do niego przymocowane) w chwili zaznaczenia śladu na zeskoczni, względem linii odbicia lub jej
przedłużenia.
14. W art.187.9 zmieniono długość rozbiegu; tam gdzie na to warunki pozwalają, powinna wynosić 36,5 m a nie jak dotychczas 33,5m.
15. W art.193.1(a) dodatkowo podkreślono, że oszczep w czasie rzutu musi być trzymany jedną ręką.
Mała ale istotna zmiana została wprowadzona w pkt. 1(b) tego artykułu. Mianowicie rzut należy uważać za ważny tylko wtedy, gdy metalowy grot dotknie ziemi wcześniej niż jakakolwiek inna część oszczepu. Dotychczas była mowa o tym, że „koniec grota” ma najpierw dotknąć ziemi. Oznacza to, że rzuty dotychczas uznane za nieważne (tzw. „płaskie”), w niektórych przypadkach będą mogły być uznane za ważne, jeśli tylko okaże się, że jakakolwiek część grota jako pierwsza dotknęła ziemi.
16. W artykule dotyczącym pchnięcia kulą rozgrywanego w hali podano średnice sprzętu (z zewnętrzną powierzchnią wykonaną z gumy lub plastyku) dla juniorów.
17. W art.200.9 zmieniono konkurencję wieloboju dla juniorów młodszych, zamiast ośmioboju wprowadzono dziesięciobój, kolejność rozgrywania poszczególnych konkurencji jest identyczna jak dla seniorów i juniorów.
18. W zawodach, w których organizowano punkty odżywiania dla startujących zawodników, przepisy dopuszczały obecność zastołem z pożywieniem dwóch osób dla jednej ekipy. Obecnie dopisano, że w przypadku gdy dany kraj jest reprezentowany przez więcej niż trzech zawodników, to przepisy danych zawodów mogą zezwalać na dodatkową osobę przy stanowisku odżywiania.
19. Wg dotychczasowego brzmienia art.230.9 i art.240.8 zawodnik pobierający pożywienie lub napoje poza punktem odżywiania „naraża się na dyskwalifikację”. Obecnie to sformułowanie zmieniono – taki zawodnik powinien zostać ostrzeżony, jeśli zdarzenie miało miejsce po raz pierwszy, albo zdyskwalifikowany – w powtórnym przypadku. W razie dyskwalifikacji zawodnik musi niezwłocznie opuścić trasę. 3
20. W art.261 do konkurencji, w których IAAF uznaje oficjalne rekordy świata kobiet dodano sztafetę 4x1500m. Poza tym zdecydowano, że powinny być prowadzone dwie listy rekordów w kategorii kobiet w konkurencjach biegów ulicznych: jedna, uwzględniająca wyniki osiągnięte w biegach z udziałem mężczyzn i druga – z rezultatami w biegach, w których startowały tylko kobiety.
21. Treść art.260.26 mówi o czynnościach, jakie powinny być wykonane po uzyskaniu przez zawodnikaw konkurencji rzutowej lepszego (lub równego) wyniku niż aktualny rekord świata. Zapis tego artykułu został rozszerzony, obecnie brzmi on następująco:
W konkurencjach rzutowych sprzęt powinien być sprawdzony przed zawodami zgodnie z art.123. Jeśli w trakcie zawodów zostanie wyrównany bądź poprawiony rekord świata, to arbiter powinien niezwłocznie oznaczyć sprzęt, którym ten wynik został osiągnięty, jak również sprawdzić, czy sprzęt dalej spełnia wymogi i czy nie zmieniły się jego właściwości. Sprzęt taki winien być ponownie sprawdzony po zakończeniu konkurencji.
22. Wobec coraz częstszego występowania osób niepełnosprawnych na zawodach organizowanych zgodnie z przepisami IAAF, do art.125.10, w którym mowa o możliwości dopuszczenia zawodnika niepełnosprawnego do zawodów IAAF, dopisano klauzulę, mówiącą o tym że odpowiedni arbiter konkurencji może tak zinterpretować przepisy lub pozwolić na odstępstwo od nich (innych niż w art.144.3), aby umożliwić uczestnictwo w zawodach takiemu niepełnosprawnemu zawodnikowi, pod warunkiem że wspomniane odstępstwo nie daje zawodnikowi jakiejkolwiek przewagi nad innymi startującymi w tej samej konkurencji. W razie zaistniałych wątpliwości bądź w przypadku, gdy podjęta decyzja jest przedmiotem sporu, sprawa powinna zostać przekazana do komisji odwoławczej.
Oprac. Centralne Kolegium Sędziów PZLA – Janusz Krynicki, współpraca Filip Moterski i Janusz Rozum
